Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ գիտակցված սպառումը և միաժամանակ շրջակա միջավայրի մասին հոգ տանելը նպաստում են ընտանեկան բյուջեի նվազեցմանը 40%-ով՝ այդ թվում կոմունալ վճարումների և առաջին անհրաժեշտության իրերի կրճատմանը:
Գիտակցված սպառումը չի պահանջում մեծ ջանքեր, համոզվելու համար առաջարկում ենք միասին կատարել փոքրիկ ուսումնասիրություն:
Ի՞նչ է գիտակից սպառումը
Սա ռեսուրսների և ապրանքների սպառումն է, որը բավարարում է մեր կարիքները և միաժամանակ դրական ազդեցություն ունենում շրջակա միջավայրի վրա: Այսպիսով մեր օգտագործած ռեսուրսները՝ լինի դա սնունդ, էներգիա կամ նյութական ապրանքներ, պետք է համապատասխանեն մեր իրական պահանջներին և նվազագույնի հասցնեն թափոնները:
Գիտակից սպառման հիմքում ընկած են 4 սկզբունքներ
Ահա մի քանի էկո-քայլեր.
1. Խնայե՛ք տան էներգիան
Գումար խնայելու և շրջակա միջավայրի վրա դրական ազդեցություն ունենալու ամենապարզ և արդյունավետ միջոցներից է տան էներգիայի ռացիոնալ օգտագործումը:
Կարող եք սկսել չօգտագործվող սենյակների լույսն անջատելուց և լիցքավորիչները վարդակից հանելուց, այնուհետև տեղադրե՛ք էներգախնայող լամպեր:
2. Օգտագործե՛ք կտորե տոպրակներ
Բազմակի օգտագործման համար նախատեսված կտորե տոպրակները ձեզ կօգնեն նվազեցնել պլաստիկ թափոնների քանակը, որոնք հայտնվում են աղբավայրերում կամ որպես աղբ շրջակա միջավայրում և հարյուրավոր տարիներ են պահանջվում դրանց քայքայման համար:
3. Օգտագործե՛ք սովորական սրբիչներ թղթե անձեռոցիկների փոխարեն
Թղթե անձեռոցիկները վերամշակման ենթակա չեն, իսկ 1 տոննա անձեռոցիկ արտադրելու համար անհրաժեշտ է 17 ծառ և գրեթե 100 000 լիտր ջուր՝ շրջակա միջավայր արտանետելով հսկայական քանակությամբ ածխաթթու գազ:
4. Գնե՛ք բազմանգամյա օգտագործման շիշ
Հայաստանի գրեթե բոլոր փողոցներում կարելի է գտնել ցայտաղբյուրներ և ջուրը լցնել ձեր բազմանգամյա օգտագործման շշի մեջ՝ պարբերաբար գնելու փոխարեն:
Համաձայն Գլոբալ էկոլոգիական հիմնադրամի (GEF) տվյալների՝ աշխարհում տարեկան արտադրված պլաստիկ շշերի 85%-ը հայտնվում է աղբավայրերում կամ շրջակա միջավայրում։
5. Կրճատե՛ք ջրի օգտագործումը
Եթե լվացվելիս և ատամները լվանալիս հրաժարվեք «մշտական ուղեկցորդ» ջրից, կարող եք խուսափել 500 լիտր ջրի վատնումից: Նաև ուշադրություն դարձրե՛ք ծորակների, սանտեխնիկայի սարքին լինելուն, քանի որ օրինակ՝ ծորակի արտահոսքը կարող է արժենալ օրական 20 լիտր ջուր:
6. Մի՛ նետեք մարտկոցներն ու լամպերը
Մարտկոցներն ու լամպերը հանձնեք համապատասխան հավաքագրման կետերում: Սովորական աղբի մեջ թափվող վտանգավոր թափոնները հսկայական վնաս են հասցնում շրջակա միջավայրին: Մեկ մարտկոցը աղտոտում է 20 մ² հող, այնուհետև ստորերկրյա ջրերը և ջրամբարները։
7. Նվազեցրե՛ք թղթի օգտագործումը
– Օգտվե՛ք մոբայլ և առցանց բանկինգից
Վճարելով առցանց՝ դուք ոչ միայն կխնայեք ժամանակ, այլև կփրկեք թղթի ստեղծման համար օգտագործվող ծառեր։ Եվ եթե թղթային անդորրագրերի, քաղվածքների և տպագրությունների փոխարեն սկսեք օգտագործել էլեկտրոնայինները, ապա փրկված ծառերի թիվը կհազարապատկվի:
– Մի՛ տպեք նամակները
Փորձագետների հաշվարկներով Եվրոպայում տարեկան տպագրվում է մոտ 700 միլիարդ անպետք էջեր։ Փորձեք տպել միայն այն փաստաթղթերը, որոնք իսկապես անհրաժեշտ են: Եվ եթե հնարավոր է, օգտագործեք թերթի երկու կողմերը:
8. Պլանավորեք գնումները
- Մի՛ գնեք ավելորդ մթերքներ
Մինչ խանութ գնալը կամ առցանց պատվիրելը, ստուգեք, թե ինչ կա արդեն սառնարանում և դարակներում:Նախօրոք մտածե՛ք, թե ինչ եք ուզում պատրաստել: Դրա հիման վրա կազմեք գնումների ցուցակ, խանութում աշխատեք հետևել ցուցակին և չգնել ոչ մի ավելորդ բան (նույնիսկ զեղչված ապրանքներ):
-Առավելագույնս օգտագործեք արդեն իսկ եղած մթերքները
Սննդային թափոնների քանակը կրճատելու համար հետևեք սննդի պիտանելիության ժամկետներին, թարմությանը, երբ դրանք սառնարանում են: Օրինակ, կարող եք առանձին դարակ առանձնացնել այն մթերքների համար, որոնք առաջին հերթին պետք է ուտել: Իսկ բանջարեղենների կյանքը կարող եք երկարացնել դրանք սառեցնելով, չորացնելով, դրանցից ինչ-որ ուտեստ կամ սոուս պատրաստելով։
- Խուսափե՛ք իմպուլսիվ գնումներից
Տարեկան շուրջ 92 միլիոն տոննա հագուստի և տեքստիլի թափոններ են գոյանում ամբողջ աշխարհում: Իսկ իմպուլսիվ գնումներն էլ իրենց հերթին «օգնում»դրանց ավելացմանը: Երբ մենք իմպուլսիվ ինչ-որ բան ենք գնում, հաճախ չենք մտածում, թե որքանով է դա անհրաժեշտ և ինչպես ենք այն օգտագործելու ապագայում։ Արդյունքում, ծախսում ենք շատ գումար, իսկ գնված իրերը հայտնվում են աղբամանում կամ շրջակա միջավայրում՝ աղտոտելով այն:
Իմպուլսիվ գնումներից խուսափելու մի քանի պարզ կանոնների մասին կարող եք կարդալ այստեղ:
Հին իմաստությունն ասում է. «Մարդ իր կյանքում պետք է երեք բան անի ՝ ծառ տնկի, տուն կառուցի և որդի դաստիարակի»:
Հնարավորության դեպքում ծառ տնկե՛ք և օգտվեք դրա տված բարիքներից:
Նյութում ներկայացված է հեղինակի կարծիքը, որը կարող է տարբերվել ՀՀ ԿԲ պաշտոնական դիրքորոշումից:
ՀՀ կենտրոնական բանկի ֆինանսական կրթման թիմը ողջունում է կրթական ծրագրերին աջակից դառնալու ձեր ցանկությունը: Մենք արժևորում ենք ձեր տաղանդն ու ժամանակը և ուրախ կլինենք տեսնել ձեզ մեր կամավորների շարքում։
Կիսվեք ձեր կարծիքով
Ուղարկելով մեկնաբանությունը դուք հաստատում եք որ ծանոթացել և համաձայն եք դրանց: